عيــد رمضــان آمـد و ماه رمضــان رفت
صــد شـــکر که اين آمـــد و صــد حيف که آن رفت

«أللّهُمَّ أهْلَ الکِبريآء وَالعَظَمَة وأهلَ الجُودِ وَالجَبَروتِ وَأهلَ العَفْوِ وَالرَّحْمَة...».

بهار، در پس سي امين روز
بهار کبريا، شاخه هاي بلوغش را بر پنجره شهود ما گسترانده و عطرِ دل انگيز ملکوت را بر ما ارزاني داشته است. بهار را دريابيم و اين ابلاغ خجسته را در پي سي امين روز مهماني، پاس بداريم؛ چرا که همين است پيام روشن رمضان و همين است رسالت افطارهايي که در پس سي روزه، بر جان ها حلول مي کنند.

روز اعلام برندگان
ماه مبارک رمضان همچون ميدان مسابقه اي را مي ماند که مسلمانان و مؤمنان، نتايج اين رفتار عبادي را در روز عيد مي يابند و معلوم مي شود که چه کساني به مهماني بزرگ الهي در شهرالله و ضيافت الله باز يافته اند، و چه کساني در اين ميدان مسابقه، مردود يا تجديد شده اند.
در روايت آمده است که امام حسين(ع)1 نگاهي به مردم افکند که در روز عيد فطر مي خنديدند و مشغول لهو و بازي بوده اند، آن گاه رو به اصحاب خويش کرد و فرمود:
انَّ الله عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ شَهْر رَمضَان مِصماراً لِحَلقِهِ يسبِقُونَ فيه بِطَاعَتهِ اِلي رِضوانِهِ فَسَبقَ فِيه قَومٌ فتازُوا وَ تَخَلَّفَ آخَروُنَ فَخابوا فَالْعَجَبُ کلُّ الْعَجَب مِنَ الضّاحِک الاعب فِي اليومَ الذّي ينابُ فيهِ المُحْسنونَ وَ يجيبُ فِيه الْمُقَصَّروُن و أَيمُ الله لَوْ کشفَ الغِطاءُ لَشُغلِ مُحسن بِإحسانِهِ وَ مُسيءُ بِاِساعاته (شيخ صدوق، من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 511)
به راستي که خداوند ماه رمضان را محل امتحان [و مسابقه] براي خلقش قرار داده است که در آن به سبب طاعت و بندگي براي رسيدن به رضوان و رضايت الهي مسابقه مي دهند. سپس در آن گروه ي پيشي مي گيرند، پس رستگار مي شوند و گروهي نافرماني مي کنند، پس زيان مي بينند.

حفظ دستاوردهاي ماه رمضان
حال که پس از يک ماه مهماني خدا، وارد عيد اولياء الله مي شويم، با نگاهي به پشت سر و شهرالله که لحظه لحظه آن مملو از نور و خوبي ها بود، با دستاوردها و رهاوردهايي از اين سفر معنوي روبه رو خواهيم شد که حفظ آنها، براي شروع دوباره زندگي معنوي، بسيار ارزشمند بوده است و فراموشي آنها بستر سقوط را برايمان به ارمغان مي آورد، دستاوردهايي چون:

1. ياد و ذکر خدا؛
2. قرائت روزانه قرآن؛
3. نماز اول وقت؛
4. روزه داري؛
5. ياد فقرا؛
6. ياد مرگ؛
7. دوري از گناه و آلودگي هاي روحي و رواني؛
8. توسل به اهل بيت(ع)؛
9. دوري از پرخوري؛
10. حفظ حرمت ها؛
11. هم نشيني با خوبان؛
12. دوري از شب نشيني هاي بيهوده و مملو از لهو و لعب؛
13. دوري از غيبت؛
14. دوري از دروغ گويي؛
15. انتظار اوقات نماز؛
16. همگامي با شادي و غم اهل بيت(ع)؛
17. سلامتي جسماني، روحي، رواني؛
و....

فضيلت عيد سعيد فطر
عيـــد روزي اســت که خداوند براي جوايز رحماني اش و انعام رحيمي خويش از ميان روزها برگزيد، روزي که بندگان بعد از يک ماه اعتراف به بندگي و طلب آمرزش و عرض نياز و تمنا، فراتر از ظن و گمانشان اعطا مي کند.
فطـــر عيــد اوليــاء الله و روزه دارانــي اسـت که گوي سبقت را از ديگران ربوده اند و در اين روز فرا خوانده شوند تا جوايز و هدايان را دريافت کنند.
از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «اذا کانَ صَبيحةُ يوْمِ العِطْر نٰادَي منَادا اعذُوا إلي جَوائزِکم»؛ زماني که صبح روز عيد فطر مي شود منادي [از آسمان] ندا مي کند، صبح زود به دنبال گرفتن جوايزتان باشيد. (الکافي، ج 460، ص 168)

اعمال شب عيد فطر
از جمله ليالى شريفه است و در فضيلت و ثواب عبادت و احياى آن احاديث بسيار وارد شده و روايت شده است که آن شب کمتر از شب قدر نيست و از براى آن چند عمل است:
اوّل: غسل است در وقتى که غروب کرد آفتاب.
دوّم: احياء آن شب به نماز و دعا و استغفار و سؤ ال از حقّ تعالى و بَيْتُوته در مسجد
سوّم: آنکه بخواند در عقب نماز مغرب و عشاء و نماز صبح و عقب نماز عيد: اَللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْدُ اَلْحَمْدُ لِلّهِ عَلى ما هَدينا وَلَهُ الشُّکْرُ على ما اَوْلينا
چهارم: آنکه چون نماز مغرب و نافله آنرا خواند دستها را بسوى آسمان بلند کند و بگويد: يا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ يا ذَاالْجُودِ يا مُصْطَفِىَ مُحَمَّدٍ وَناصِرَهُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لى کُلَّ ذَنْبٍ اَحْصَيْتَهُ وَهُوَ عِنْدَکَ فى کِتابٍ مُبينٍ پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده بگويد اَتُوبُ اِلَى اللّهِ پس هر حاجت که دارد از حقّ تعالى بخواهد که انشاء الله برآورده خواهد شد.
در روايت شيخ است که بعد از نماز مغرب به سجده رود و بگويد: يا ذَاالْحَوْلِ يا ذَاالطَّوْلِ يا مُصْطَفِيا مُحَمَّدا وَناصِرَهُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لى کُلَّ ذَنْبٍ اَذْنَبْتُهُ وَنَسيتُهُ اَنَا وَهُوَ عِنْدَکَ فى کِتابٍ مُبينٍ پس بگويد صد مرتبه: اَتُوبُ اِلَى اللّهِ
پنجم: زيارت کند امام حسين عليه السلام را که فضيلت بسيار دارد و زيارت مخصوصه اين شب در باب زيارات بيايد انشاءالله
ششم: ده مرتبه بگويد ذکر يا دآئِمَ الْفَضْلِ را که در اعمال شب جمعه گذشت
هفتم: بجا آورد ده رکعت نمازى که در شب آخر ماه رمضان گذشت
هشتم: بجا آورد دو رکعت نماز در رکعت اوّل بعد از حمد هزار مرتبه توحيد و در دوّم يک مرتبه بخواند و بعد از سلام سر به سجده بگذارد و صدمرتبه بگويد:اَتُوبُ اِلَى اللّهِ پس بگويد: يا ذَالْمَنِّ وَالْجُودِ يا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ يا مُصْطَفِىَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ وَافْعَلْ بى کَذا وَکَذا و بجاى آن حاجات خود را بطلبد.
نهم: چهارده رکعت نماز کند بخواند در هر رکعتى حمد و آية الکرسى و سه مرتبه قل هُوَ اللّه اَحَدٌ تا براى او باشد به هر رکعتى ثواب عبادت چهل سال و عبادت هر که روزه گرفته و نماز خوانده در آن ماه دهم شيخ در مصباح فرموده که در آخر شب غسل کن و بنشين در جاى نماز خود تا طلوع فجر .

اعمال روز عيد فطر
اوّل: آنکه بخوانى بعد از نماز صبح و نماز عيد آن تکبيراتى را که در شبش بعد از نماز فريضه مى خواندى
دوّم: آنکه بخوانى بعد از نماز صبح دعائى را که سيّد روايت کرده اَللّهُمَّ اِنّى تَوَجَّهْتُ اِلَيْکَ بِمُحَمَّدٍ اِمامى الخ و شيخ اين دعا را بعد از نماز عيد ذکر فرموده
سوّم: بيرون کردن زکوة فطره است از هر سرى صاعى پيش از نماز عيد به تفصيلى که در کتب فقهيّه است و بدانکه زکوة فطره واجب مؤ کّد است و شرط قبولى روزه ماه رمضان و سبب حفظ تا سال ديگر است و حق تعالى آن را مقدّم بر نماز ذکر فرموده در اين آيه شريفه قَدْ اَفْلَحَ مَنْ تَزَکّى وَ ذَکَرَاسْمَ رَبِّهِ فَصَلّى
چهارم: غسل است و بهتر آن است که اگر ممکن شود از نهر غسل کنى و وقت آن بعد از طلوع فجر است تا زمان بجا آوردن نماز عيد چنانچه شيخ فرموده و در جزء روايتى است که غسل را در زير سقفى بکن و چون خواستى غسل کنى بگو : اَللّهُمَّ ايمانا بِکَ وَتَصْديقا بِکِتابِکَ وَاتِّباعُ سُنَّةِ نَبيِّکَ مُحَمَّدٍ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ پس بسم اللّه بگو و غسل کن و چون از غسل فارغ شدى بگو: اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ کَفّارَةً لِذُنُوبى وَطَهِّرْ دينى اَللّهُمَّ اَذْهِبْ عَنِّى الدَّنَسَ
پنجم: پوشيدن جامه نيکو و به کار بردن بوى خوش و رفتن به صحرا در غير مکّه براى نماز کردن در زير آسمان
ششم: پيش از نماز عيد در اوّل روز افطار کنى و بهتر آنست که به خرما يا به شيرينى باشد و شيخ مفيد فرموده مستحب است تناول کردن مقدار کمى از تربت سيّدالشهداء عليه السلام که شفا است از براى هر دردى
هفتم: آنکه چون مهيّا شدى از براى رفتن به نماز عيد بيرون نروى مگر بعد از طلوع آفتاب و آنکه بخوانى دعاهائى را که سيّد در اقبال نقل کرده از جمله از ابوحمزه ثمالى روايت کرده از حضرت امام محمّد باقرعليه السلام که فرمود بخوان در عيد فطر و قربان و جمعه وقتى که مهيّا شدى به جهت بيرون رفتن به نماز اين دعا را:
اَللّهُمَّ مَنْ تَهَيَّاءَ فى هذَا الْيَوْمِ اَوْ تَعَبَّاءَ اَوْ اَعَدَّ، وَاسْتَعَدَّ لِوِفادَةٍ اِلى مَخْلُوقٍ رَجاَّءَ رِفْدِهِ وَنَوافِلِهِ وَفَواضِلِهِ، وَعَطاياهُ فَاِنَّ اِلَيْکَ يا سَيِّدى تَهْيِئَتى وَتَعْبِئَتى وَاِعْدادى، وَاسْتِعْدادى رَجاَّءَ رِفْدِکَ وَجَوائِزِکَ وَنَوافِلِکَ وَفَواضِلِکَ وَفَضاَّئِلِکَ، وَعَطاياکَ وَقَدْ غَدَوْتُ اِلى عيدٍ مِنْ اَعْيادِ اُمَّةِ نَبيِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُ، اللّهِ عَلَيْهِ وَعَلى الِهِ وَلَمْ اَفِدْ اِلَيْکَ الْيَوْمَ بِعَمَلٍ صالِحٍ اَثِقُ بِهِ قَدَّمْتُهُ، وَلا تَوَجَّهْتُ بِمَخْلُوقٍ اَمَّلْتُهُ وَلکِنْ اَتَيْتُکَ خاضِعاً مُقِرّاً بِذُنُوبى، وَاِساَّئَتى اِلى نَفْسى فَيا عَظيمُ يا عَظيمُ يا عَظيمُ اِغْفِرْ لِىَ الْعَظيمَ مِنْ، ذُنُوبى فَاِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ الْعِظامَ اِلاّ اَنْتَ يا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
هشتم: نماز عيد سعيد فطر
نماز عيد فطر دو رکعت است در رکعت اوّل حمد و سوره اعْلي بخواند و بعد از قرائت پنج تکبير بگويد و بعد از هر تکبيري اين قنوت را بخواند:
«اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِياَّءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوي وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْيَومِ الَّذي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمينَ عيداً وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ ذُخْراً (وَشَرَفاً) وَ مَزِيْداً اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَني في کُلِّ خَيْرٍاَدْخَلْتَ فيهِ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُخْرِجَني مِنْ کُلِّ سُوَّءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُکَ خَيْرَ ما سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْصّالِحُونَ»
پس تکبير ششم بگويد و به رکوع رود و بعد از رکوع و سجود برخيزد به رکعت دوّم و بعد از حمد سوره وَالشَّمْسِ بخواند پس چهار تکبير بگويد و بعد از هر تکبيري آن قنوت را بخواند و چون فارغ شد تکبير پنجم گويد و به رکوع رود پس نماز را تمام کند و بعد از سلام تسبيح زهرا عَليهَاالسَّلام بفرستد و بعد از نماز عيد دعاهاي بسيار وارد شده است و شايد بهترين آنها دعاي چهل و ششم صحيفه کامله باشد و مستحب است که نماز عيد در زير سمان و بر روي زمين بدون فرش و بُوريا واقع شود و آنکه برگردد از مُصَلّي از غير آن راهي که رفته بود و دعا کند از براي برادران ديني خود به قبولي اعمال
نهم: زيارت کند امام حسين عليه السلام را
دهم: بخواند دعاى ندبه را