دوران زندگی امام صادق(ع) مصادف با ضعف حکومت اموی و آغاز سلطنت عباسیان بود و امام از فرصتی که در اختیار داشتند به خوبی استفاده کرده و مکتب تشیع را بنا نهادند.
وی گفت: امام صادق(ع) مکتبی را طراحی کرد که هسته مرکزی آن زمان امام علی(ع) پایه‌ریزی شد و ایشان به گسترش آن پرداختند؛ شاید بتوان گفت امام صادق (ع) آن را مجدداً تشکیل دادند بنابراین، اگر امروزه از شیعه به عنوان مذهب جعفری یاد می‌شود به دلیل نقش امام جعفر صادق(ع) در گسترش و حفظ این مکتب است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: مکتب سیاسی امام صادق(ع) همان مکتب تشیع و محور اساسی آن، امامت است که براساس اندیشه امامت، مشروعیت حکومت، مبتنی بر مشروعیت الهی و نصب آن از جانب خداوند است لذا بر این اساس حکومت‌های دیگر که مراتب مشروعیت را به دست نیاورده باشند، نمی‌توانند بر جامعه مسلمانان حاکم شوند.
وی با تأکید بر آنکه امام صادق(ع) دیدگاه حضرت رسول (ص) را در دوران امامت خویش گسترش دادند، گفت: امام صادق(ع) سایر حکومت‌ها را که مبتنی بر نصب از جانب خدا و مشروعیت مردم نبود را حکومت جائر معرفی نمودند از این‌رو اصطلاحی تحت عنوان «حکومت جائر» پدید آمد و سمبل سلطان جائر، در دوران امام صادق(ع) حکومت‌های عباسی بود.
اشرفی با اشاره به حدیث «مقبوله عمربن حنظله» تصریح کرد: با توجه به متن این حدیث از امام صادق(ع) سوال شد اگر میان طرفداران شما درگیری به وجود آمد و اگر آنها خواستند اختلاف خود را حل کنند آیا مجازند به دادگاه حکومت‌های جائر مراجعه کنند امام صادق(ع) به شدت آن را نهی ‌فرمودند و در واقع با این نفی، یک دولت در دولت را طراحی می‌کنند.
وی اظهار داشت: اگر کنکاشی در خصوص این حدیث صورت گیرد، می‌توان به اصول سیاسی مکتب امام صادق(ع) دست یافت بنا بر این حدیث، امام صادق(ع) می‌فرمایند: «اگر شما به حاکم جائر مراجعه کنید ضد حکم خدا عمل کرده‌اید» چراکه حکم خداوند براساس آیات قرآن آن است که به طاغوت کفر بورزید و هیچ‌ گاه حکومت طاغوت را نپذیرید بنابراین امام صادق(ع) به اصحاب خود می‌فرمودند: «باید از میان خودتان فردی با تقوا که به حلال و حرام ما عالم است را حاکم خود قرار داده و حکم او را بپذیرید که من نیز او را حاکم بر شما قرار داده‌ام».
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: این یکی از مبانی مبارزات شیعیان با حکومت‌های جائر است که اگر ما 1400 سال پس از دوران امام صادق(ع) را مانند قیام امام خمینی (ره) در نظر بگیریم مشاهده خواهیم کرد که انقلاب اسلامی ایران نیز بر همین مبنا پایه‌ریزی شد.
وی خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) در دوران ضعف اموی و سپس در دوره اولیه عباسیان با تشکیل کلاس‌های درس و تربیت شاگردان در واقع، ایدئولوژی شیعه و مکتب سیاسی، فکری و فرهنگی شیعه را ترویج کرده، مبانی آن را محکم و افرادی را که به این مبانی معتقد باشند را تربیت کردند و به این ترتیب از اضمحلال تفکر شیعی جلوگیری شد.
اشرفی با بیان اینکه امام صادق (ع) در آن دوران سخت با تربیت شاگردان برجسته توانستند اسلام را حفظ کنند، اظهار داشت: هسته اصلی اسلام که امام خمینی(ره) نیز آن را تحت عنوان اسلام ناب محمدی مطرح می‌کنند همان اصول مکتبی است که توسط امام صادق(ع) تدریس شد و نتایج آن هم اکنون به دست ما رسیده است.
وی گفت: کتاب «اصول کافی» به عنوان یکی از مهمترین کتاب‌های حدیثی شیعه می‌تواند منبع مناسبی در شناخت مکتب امام صادق (ع) باشد حتی اگر فردی، تسلط زیادی نسبت به مباحث حدیثی نداشته باشد، می‌تواند با تورق این کتاب به موارد مختلفی اعم از زندگی اجتماعی، سیاسی، خصوصی و نحوه تعامل حضرت صادق (ع) با مردم، حکومت و حتی غیرمسلمانان دست یابد بنابراین، مکتب امام صادق(ع) مکتب اسلام و مکتب زندگی مطلوب یک فرد مسلمان است.